‘Il mondo figurativo di Rrezeart Galica è uno dei nuovi mondi delle arti visive’

di Suzana Varvarica – Kuka
(Traduzione in lingua italiana di Brunilda Ternova)

L’artista Rrezeart Galica è nato a Prishtina, nel 1981, un anno molto significativo per il Kosova a quel tempo. Ha completato gli studi universitari nel 2005 presso la Facoltà delle Belle Arti dell’Università di Prishtina, in ‘Disegno Grafico’. Mentre nel Dipartimento di Multimedia, dove ha studiato negli anni 2006-2008, ha ottenuto il Master in Graphic Design.

Questi informazioni ci fanno pensare a Rrezeart Galica come ad un artista giovane, anche se egli ha già aperto tre mostre personali e ha già partecipato ad alcune mostre collettive.
Da una prima panoramica e dall’approccio attuale con le sue opere esposte presso il Museo di Storia Nazionale di Tirana si giunge ad alcune prime impressioni ed osservazioni. Rrezeart Galica - o ‘Giqi’, come egli viene soprannominato - riflette tramite le immagini figurative, a volte dirette ed a volte sofisticate, le sue idee riguardo il sistema sociale della sua nazione, che da tempo ha iniziato ad essere parte del mondo indipendente.

La potenza delle immagini dell’artista sta nella sua capacità intellettuale di meditare in un modo individuale riguardo fenomeni visibili di una società, tanto nella sua accezione attiva quanto in quella passiva. Galica è un artista giovane, che manifesta l’arte attraverso il disegno, tramite il quale le idee della sua generazione affrontano l’attualità, in apparenza normale e composta da elementi politici-economici-sociali ma a ben vedere realtà molto diversa dove tutti gli elementi trovano il filone principale nel XXI secolo con l’inizio di una nuova vita. L’inizio identificativo di un nuovo ambiente, come è il Kosova albanese, viene affrontato e convertito dall’artista in chiare figure, dandoci informazioni e argomenti sia trattati in precedenza che poco trattati.
Gli argomenti meno trattati rappresentano la sfida dei giovani artisti, i quali - essendo l’elemento vivo e i detentori della tecnologia - sono riusciti ad essere il contingente artistico più attivo sui grandi formati interessanti ed attrattivi, quali i manifesti, i poster, i promemoria informativi, riuscendo così a colpire con le loro idee un pubblico che corre verso la grafica digitale. Quest’ultima consente l’elaborazione e la visualizzazione della manipolazione delle idee. Servendosi ora dell’aggravarsi ora dell’atrofizzarsi del potenziale del colore, la fotografia, con la gamma di tutti i suoi colori incluso il bianco e il nero, è diventata oggi una delle arti umane più percettibili che ha bisogno di documentare e informare il pubblico moderno del XXI secolo.

L’artista Rezeart Galica, che con la sua formazione professionale-accademica di designer ogni giorno accumula esperienze creative significative, ha un linguaggio figurativo molto chiaro e pulito con cui l’informazione figurativa viene sottolineata tramite il colore, la forma, le lettere, la parola, ecc., che sono elementi importanti di conoscenza. Il suo mondo figurativo è un nuovo mondo ricco e indispensabile. La sua professionalità artistica è sulla giusta via. La sua figura mostra una combinazione importante che si sta verificando tra l’arte tradizionale e quella postmoderna, nata grazie ad una mente creativa.


Con Rrezeart Galica abbiamo effettuato questa interessante intervista.



Come e perché avete scelto Tirana per esporre le sue opere?

- L’idea della presentazione di questo progetto è venuta insieme alla continua ricerca artistica, e anche per formare un triangolo nazionale che è l’oggetto delle mie ispirazioni le quali vengono articolate attraverso i risultati artistici. Il triangolo Prishtina - Skopje - Tirana è stato il mio scopo fin dai miei inizi creativi. La mostra, inizialmente fu aperta a Prishtina, presso la Galleria del Ministero della Cultura della Repubblica del Kosova, con il discorso d’apertura dell’artista Zake Prelvukaj, che è stata anche la mia professoressa durante i miei studi. Dopodichè la mostra è stata inaugurata a Skopje, preso il Teatro Albanese, dove il discorso inaugurale è stato tenuto dal ben noto professore del design, l’accademico Shyqri Nimani.


Lei ha sostenuto finanziariamente la mostra?

- La mostra fu sostenuta dal Ministero della Cultura della Repubblica del Kosova, ma in buona parte è stata autofinanziata.


Le opere presentate, quando sono state realizzate e con quale tecnica?

- Le opere appartengono al periodo dal 2004 fino al 2008. Sono opere inizialmente presentate come delle idee; alcune di loro sono state realizzate a mano, mentre le successive sono delle realizzazioni molto più complesse effettuate con strumenti elettronici e metodi moderni, che fanno diventare questa forma d’arte ancora più speciale. Ho cercato di creare una varietà di generi artistici, per il valore dei quali può parlare il visitatore della mostra.



Si distinguono alcuni temi che lei ha cercato di dividere in tre gruppi. Perché ha optato per questo sistema?

- È vero. La mostra ha una collocazione in tre superfici nella parete espositiva, le quali raccolgono opere di contesto sociale, politico, grafiche, in cui si articolano il soggetto, i temi sociali, le tecniche, le abilità stilistiche, e il ciclo di lavori dal titolo “Highinvention”. Le prime opere che aprono l’esposizione si sono realizzate in un momento politico e sociale molto caldo, che riguardava una forma di rivolta interna in Kosova intorno agli anni 2004-2006 e anche più tardi, forse.
Le loro immagini vengono associate all’UNMIK e agli atteggiamenti di questa organizzazione internazionale, la quale ha convissuto con i problemi del Kosova, causandole anche dei nuovi problemi. Ho descritto questa parte della mia creatività come la composizione politica della rivolta. Tra le due opere selezionate sono ‘tUNg’e la ‘REZOLUTA 1244’.

Ogni persona ha il diritto di ribellarsi, ma cos’é che spinge un artista a “rivoltarsi”, specificamente in questo caso contro l’UMNIK, una organizzazione ben nota e discussa?

- L’artista ha soltanto un mezzo per esprimere le proprie idee in pubblico, che sono associate alla sua rivolta contro un fenomeno, una manifestazione, un processo che nasce e causa disordini.
Il suo strumento è l’arte. L’arte è l’unico modo con il quale l’artista può esprimere le sue sensazioni, tra cui anche la rivolta. Chiunque abbia seguito il percorso di sviluppo del Kosova – Stato, ha conosciuto anche l’organizzazione l’UNMIK, che ha segnato anche dei “fatti” amari durante la sua attività in connessione con gli interessi generali della popolazione del Kosova. L’UNMIK sbagliò e non solamente una sola volta. Con questi errori hanno convissuto e ad essi hanno partecipato anche alcuni protagonisti del Paese. La popolazione del Kosova ha messo in risalto con forme democratiche gli errori dell’attuale politica, nonché delle varie organizzazioni. Allo stesso modo, la Comunità Europea e molte altre organizzazioni internazionali, denunciarono i fenomeni negativi di questa organizzazione e di alcune nuove iniziative della classe politica in Kosova. Questa è la ragione della mia espressione figurativa.


Quanto sono noti al pubblico, i suoi due poster ‘tUNg’e la ‘REZOLUTA 1244’?

- Io credo che lo siano. Il poster ‘tUNg’ è uno dei poster più presentati al pubblico, ed è stato utilizzato anche nelle varie proteste contro l’UNMIK, le cui azioni hanno evidenziato varie volte di non essere conformi agli interessi generali del Kosova.

Continuerà a creare ispirato da fenomeni negativi e/o errori che si verificheranno di volta in volta nella nostra società, quindi anche dentro o fuori dal Paese?

- Certamente. Dipenderà dall’ispirazione. Una delle ultime opere è “L’invasione dei Media”, che ha al centro del suo tema l’intelligenza delle menti contro l’invasione delle menti, contro la violenza, contro il controllo sistematico che viene esercitato dalla politica. Credo che gli eventi e i diversi fenomeni provochino continuamente gli artisti, ed ecco perché esse non possono essere trascurate. L’Artista deve avere coraggio intellettuale per illuminare un fenomeno che non viene indagato né “pubblicato” in un dato momento. Fenomeni simili sono stati criticati anche da varie organizzazioni politiche a livello mondiale. Penso che l’arte reagisca anche quando la politica sbaglia. Ci sono molti fenomeni che l’artista deve avere il coraggio di trattare e naturalmente anche di contrastare con dignità.

Pensa che ci sia un dibattito tra le tecniche classiche o tradizionali e quelle contemporanee all’interno dell’arte in Kosova?

- Penso che ci sia, ma questo è un dibattito sulle costruzioni e sulla formazione. Gli artisti tra di loro dibattono, anche quando utilizzano approcci diversi. Ma permettetemi di citare un fatto interessante. Cito le parole del professore e scultore di spicco Fatmir Hoxha in occasione dell’inaugurazione della mia mostra a Prishtina: “... fino a ieri pensavo che l’opera d’arte potesse essere un bel lavoro solo se fatto a mano, piuttosto che per via elettronica. Però, vedendo queste creazioni credo ormai che, anche con gli strumenti nuovi, moderni, com’è il computer, si possano realizzare delle bellissime opere d’arte. Riferendomi alla creatività dell’opera “L’invasione dei Media” credo che un buon artista debba avere coraggio, idee e capacità molto forti per realizzare una tale opera d’arte.”


Mi permette di chiudere citando le parole dell’artista Zake Prelvukaj sulla sua ultima creazione “High invention”?

- Come no. Le può citare.

L’artista Zake Prelvukaj nel catalogo della mostra afferma: “... i poster come “High invention”sono lavorati e ottenuti attraverso un approccio professionale originale. Creando una risonanza diversa l’artista sa dove utilizzare l’immagine in combinazione con i dettagli specifici, che molte volte sono pericolosi quando si mettono al loro posto, creando simmetria, contrasto e concetto”.






L’articolo è stato pubblicato preso il portale degli artisti albanesi in lingua italiana AlbaCenter il 21.04.2010.
(http://www.albacenter.it/index.php?option=com_content&view=article&id=367:il-mondo-figurativo-di-rrezeart-galica-&catid=79:articoli-a-eventi&Itemid=310〈=en )

Agim Qirjaqi, autentico caposaldo del Teatro albanese.

di Brunilda Ternova

Dopo una battaglia di tre anni con la malattia dell’Alzheimer, è morto nel pomeriggio del 28 marzo scorso, all’età di 59 anni, l’attore e regista albanese Agim Qirjaqi. I colleghi lo ricordano come un artista straordinario, un regista dalla mente aperta, e un uomo riservato che decise di tenere per sé la sofferenza e il dolore della sua malattia.

Qirjaqi è stato ricoverato d'urgenza in ospedale circa un mese fa mentre attraversava una grave crisi ed è morto nel centro di riabilitazione ‘Joshua Center’. Il 29 marzo scorso, giovani e vecchi registi, attori, artisti, politici e molti ammiratori hanno reso omaggio al feretro del grande artista nella camera ardente allestita nell'atrio del Teatro Nazionale. Nel ricordarlo, i colleghi hanno voluto sottolineare il suo prezioso contributo come regista nel dare una fisionomia contemporanea al teatro albanese.

Per Ermira Gjata, docente dell’Accademia delle Belle Arti di Tirana, Qirjaqi ha segnato molto il concetto di regia, grazie alle modalità contemporanee dell’interpretazione e del fare teatro. Invece il regista Gëzim Kame si sofferma sulle sue dotti: “Agim era un artista straordinario con una cultura professionale elevata. Era completo come regista, docente, attore e soprattutto il suo modo di interpretare era particolare e originale”.

Affermazione condivisa anche dal regista Dhimiter Anagnosti che lo ricorda come “un grande attore, poliedrico, ottimo sia nei ruoli positivi che in quelli negativi. Un grande uomo, nella sua sensibilità e saggezza”. Nella collaborazione tra i due, rimane indimenticabile il ruolo del direttore fascista interpretato da Qirjaqi nel film di Anagnosti “I papaveri sui muri” (1976).

Un'altra artista che ha collaborato con Qirjaqi, l’attrice Luiza Xhuvani, suo partner in “La morte e la vergine” e “Il giardino delle rondini”, spettacoli teatrali con regia di Kiço Londo, parla dell'esperienza con lui: “Era un partner splendido con caratteristiche molto diverse e particolari dagli altri attori e con un'intelligenza assoluta. Era sempre un piacere averlo come collega. Aveva una natura che non si mescolava mai agli intrighi e alle parole. I parenti hanno perso un famigliare, noi abbiamo perso un collega, ma la nazione ha perso un grande artista”.

“Oggi siamo diventati più poveri – dichiarara il regista Kiço Londo, con il quale l’artista aveva svolto molti lavori nei ultimi anni, – A lui dobbiamo molto sia come artista che come uomo per le soddisfazioni regalataci ogni volta che intraprendeva qualcosa. Ci chiniamo davanti a lui, per la sua grande arte e per essere stato una dei capisaldi del Teatro nazionale che anche grazie al suo contributo continua a crescere.”

Vita e Carriera

L’Attore e regista Agim Qirjaqi è nato nel 1950 a Kolonjë, regione albanese del Sudest. Dopo la laurea all’Accademia delle Belle Arti di Tirana nel 1973, ha iniziato la carriera come attore preso il Teatro Nazionale. Già allora, i colleghi lo consideravano un intellettuale di raro pregio. Ben presto diventerà noto nel mondo cinematografico grazie ai film “Strade Bianche” del 1973 (alb. ‘Rrugë të Bardha’) con regia di Viktor Gjika, “I Papaveri sui muri” (alb. ‘Lulëkuqet mbi mure’) di Dhimitër Anagnosti con il quale vince il primo premio al Festival del Cinema Albanese nel 1977, “L’Ultimo Inverno” del 1976 (alb. ‘Dimri i fundit’) con regia di Kristaq Mitro e Ibrahim Muçaj, “Radiostazione” del 1979 (alb. ‘Radiostacioni’) con regia di Rikard Ljarja.

Negli anni ’80 si esibisce regolarmente sia nel teatro che nel cinema, avendo successo sia nei ruoli drammatici che in quelli comici. Durante questo periodo lavora come regista preso la televisione nazionale albanese, TVSH, realizzando come attore e regista molti telefilm artistici, tra cui “Dorina” (1980), e inizia a insegnare recitazione all’Accademia delle Belle Arti.

Nominiamo tra i film cinematografici di questo periodo “Inferno 43” del 1980 (alb. ‘Sketerre 43’) del regista Rikard Ljarja, “Alla vigilia della libertà” del 1981 (alb. ‘Në prag të lirisë’) e “Appassionata” del 1983 (alb. ‘Apasionata’) con regia di Kristaq Mitro e Ibrahim Muçaj, “Corde per violino” del 1987 (alb. ‘Tela për violinë’), “Il Circolo della Memoria” del 1987 (alb. ‘Rrethi i kujtesës’), “Le Panchine nel Parco” del 1988 (alb. ‘Stolat në park), “Missione oltre il mare” del 1988 (alb. ‘Misioni përtej detit’), ecc.

Tra i suoi ruoli come attore teatrale nominiamo opere come “Le Ombre della Notte” (alb.‘Hijet e natës’) di Vedat Kokona del 1986, “I comunisti” (alb. ‘Komunstët’) di Ruzhdi Pulaha del 1981, “La famiglia del Pescatore” (alb. ‘Familja e peshkatarit’) di Sulejman Pitarka del 1973, “Le ore di Cremino” (alb. ‘Orët e Kremlinit’) di N.Pogodin, ecc.

Tra il 1989 e il 1991, Qirjaqi si reca in Italia per una formazione di due anni con il famoso regista Giorgio Strehler al Piccolo Teatro di Milano e poi al Teatro Eliseo di Roma. Al suo rientro, anche se continua a esibirsi in teatro e nel cinema e insegnare all’Accademia, si dedica di più alla regia che era la sua passione.

Agli inizi degli anni ‘90, ha introdotto molti elementi di una particolare tipologia teatrale, quella del teatro dell’assurdo, che consiste in una articolazione artistica del concetto filosofico di assurdità dell’esistenza. Sembrava ovvia la sua passione verso questo genere teatrale e tornando in Albania, inizia a svelarlo ed esercitarlo anche nel teatro albanese. L’elenco delle sue opere come regista teatrale inizia con “Riccardo III” di Shakespeare nel 1992 e prosegue con “Fando e Lis” di Arrabal nel 1993 con il quale al Festival del Teatro del 1994 vince il premio ‘Aleksandër Moisi’, “La Pazzia della Grandezza” (alb. ‘Marrëzia e madhështisë’) di Vangjel Kozma, “La cantante calva” di Eugène Ionesco del 1994, “Il giardino delle rondini” di B.Cikloropulos nel 1998, “Un Nemico del Popolo” di Henrik Ibsen del 2000, ecc.

Negli ultimi anni ha interpretato anche ruoli cinematografici in film come “Colonnello Bunker” del 1998 di Kujtim Çashku, “Le Vittime di Tivar” (alb.’Viktimat e Tivarit’) del 1996 di Ekrem Kryeziu, e alcuni personaggi satirici e comici in “Il Matrimonio di Sako” (alb. ‘Martesa e Sakos’) del 1998 di Vladimir Prifti, “Slogan” (2001) e “Caro Nemico” (2004) di Gjergj Xhuvani e poi “Cronaca di Provincia” (alb. ‘Kronikë Provinciale”) del 2009 di Artan Minarolli.

Oltre alla creatività come regista e attore, è grande il suo impegno anche in altri campi. Traduttore dei drammi “Fando e Lis” e “La Cantante Calva”, membro del Consiglio Editoriale del Bollettino del Teatro, membro del Consiglio di Amministrazione di Alba Studio Film e dell’Accademia delle Belle Arti, Co-fondatore e primo presidente dell’Associazione Nazionale degli Artisti del Teatro (1992), Professore Assistente dal 1996 e Direttore del Teatro nazionale albanese nella stagione 2002-2003.

Con il suo particolare modo di lavorare e la sua scuola di interpretazione, Agim Qirjaqi aveva ancora un grande potenziale e tanto da dare all’arte. È stato l’artista fenomeno che ha rispecchiato nel suo lavoro la scossa della crisi dei valori morali, e in particolare quella della verità. La malattia lo ha abbattuto fisicamente, ma i suoi ruoli memorabili nel cinema e nel teatro serviranno come un esempio a tutte le nuove generazioni di artisti. Con la sua scomparsa, è venuto a mancare uno dei pilastri più importanti del teatro albanese, segnando una grande perdita per la cultura e l’arte del paese delle aquile.

Trailer “Slogans”: http://www.commeaucinema.com/bande-annonce/3126

http://www.albanianews.it/cultura/arte/item/1071-agim-qirjaqi-attore-albanese 

Rogo al Monastero di S.Giovanni Bigorski in Macedonia.

Pubblicato su www.lajmifundit.com il 3 settembre 2009
Tradotto da Brunilda Ternova

Mercoledì scorso, un rogo ha distrutto il Monastero di Shën Jovan Bigorski, conosciuto anche come il Monastero Mbigur. Per gli storici, l'evento è un duro colpo per i fatti e le testimonianze storiche degli albanesi della regione di Reka a Gostivar, tradizionalmente popolata da albanesi cristiani ortodossi. Il complesso del Monastero di Shën Jovan  Bigorski è situato tra Gostivar e Dibra, nei pressi dei villaggi Rostushë, Bitushë e Trebishtë,  vicino al fiume Radikë. Fino a poco tempo fa,  i monaci che servivano erano albanesi ortodossi della località Reka e Keqe.

L’incidente grave si è verificato mercoledì 30 settembre, nelle prime ore del mattino, mentre sono molte le incognite sul motivo del rogo alla biblioteca e alla parte antica del monastero, situato nella zona abitata prevalentemente dalla popolazione albanese. I dati storici mostrano che il Monastero di San Bigorski, risalente all’undicesimo secolo dopo Cristo,  è un monastero albanese.

"Siamo convinti che nel monastero ci fossero documenti, non solo di natura ecclesiastica ma anche storica che riguardavano il passato e il patrimonio albanese di questa zona. Si tratta di documenti risalenti al periodo tra il XV e il XVII secolo, dei quali è stata ormai persa ogni traccia", ha spiegato prof. Nebi Dervishi, Presidente dell'Associazione degli Storici Albanesi in Macedonia, sottolineando che è una grande perdita per il popolo albanese, e coincide con la propaganda macedone per l’appropriazione degli edifici tradizionali religiosi  albanesi. Per Dervishi, il monastero “è conosciuto diversamente con il nome “Mbigur” ed era proprietà dei nostri avi, anche se in seguito ingenuamente abbiamo abbandonato questi nostri antichi templi".

Nella foto (che appartiene alla fine del 19-mo secolo) si vede il monastero di Shën Jovan Bigorski frequentato dagli albanesi di religione cristiano ortodosso.

Gli storici testimoniano che fino al ventesimo secolo nel monastero i riti religiosi si svolgevano in lingua albanese e il clero era albanese ortodosso. Agli inizi del ventesimo secolo, il monastero è stato appropriato e slavizzato dal clero ortodosso macedone e serbo.  Il monastero di S. Bigorski ha avuto una certa importanza storica anche durante l’epoca di Scanderbeg,  durante la quale era un focolare albanese e faceva parte della regione della Grande Dibra e di  Ocrida.

I valori albanesi ortodossi del complesso del Monastero vengono testimoniati anche dallo storico Vehbi Xhemaili. "La chiesa St. Jovan Bigorski appartiene all’epoca bizantina, dipendeva dal Patriarcato di Costantinopoli, e ha avuto un ruolo culturale ed educativo importante per gli albanesi della zona di Reka. I riti religiosi sono stati svolti in lingua albanese fino all'arrivo dei serbi in questi territori, nel 1912.”, ha affermato Xhemaili, aggiungendo che l'area in questione è stata costantemente messa sotto pressione dai poteri slavi, al fine di slavizzare e costringere gli albanesi a rinunciare ai loro valori e tradizioni nazionali.

Interview with Professor Alberto G. Areddu author of the book "Albanian Origins of Civilization in Sardinia”.

Interview with Professor Alberto G. Areddu author of the book "Albanian Origins of Civilization in Sardinia”.

by Brunilda Ternova

Prof. Alberto G. Areddu has been interested for years in the discipline called "Sardinian language" regarding which he published: Studi Etimologici Logudoresi, Postille e Aggiunte al DES (1996), Launeddas and other greek-italic studies (2004). He published his works in Berkeley Romance Philology, and was reviewed by HJ Wolf in Zeitschrift für Romanische Philologie (2002).
In his latest essay "Albanian Origins of Civilization in Sardinia" the author continues his research back to the original sources of Sardinian language, testifying and highlighting the most compelling paleo-illiric perspective relying upon many elements of topography and several lexemes so far unexplained.

Brunilda Ternova: First, Professor Areddu thank you for the chance you offered us to do this interview, enabling the Albanian readers (in Albania and in diaspora) to know you and your scientific works.

Prof. Alberto G. Areddu: Thank you for giving me the opportunity to talk about my works.


Brunilda Ternova: Since it is hard to conceive the work detached from its creator, let me ask you something about yourself. Who is Professor Alberto G. Areddu, where was he born and where did he grow up?

Prof. Alberto G. Areddu: I was born in Genoa (Italy) from Sardinian parents. There I also graduated, after that I moved to Sardinia island. At the moment I’m a teacher in a public high school.

Brunilda Ternova: Your latest essay "Albanian Origins of Civilization in Sardinia" was published in 2007 and is a book that deals with many interesting arguments in linguistic, ethnographic and historical fields. Can you explain to us what this book represents to you, what drove you to undertake a study of this nature and how these studies emerged and grew developed during the time?

Prof. Alberto G. Areddu: Well, the interest that always got me was to find explanations about what were the origins of the Sardinians, who, being islanders, should definitely have come from somewhere. Till now the various hypotheses that emerged, simply contradicted each other. It’s a long I have been through the etymological research in the field. The difficulty was in being able to procure the proving material so to support from a scientific perspective those that were originally simple insights.

Brunilda Ternova: What are the strengths that you think can support your theory about the Illyrian origins of civilization in Sardinia? And why other scholars hesitate and are afraid to deal with these matching points in antiquity between the Sardinian people and the Illyrians?

Prof. Alberto G. Areddu: This is a crucial question. It should be known, and we can say it without fear at all, that the issue of antiquity, especially the toponymic reconstruction in Sardinia, is contracted only by a few scholars who have no interests in allowing non-academics to express opinions contrary to the hypothesis or their works. So happened that the only review (mostly positive) published, belongs to a non-Sardinian, the well known balkanologist Emanuele Banfi, University of Milan.
There is also a general sentiment that makes my study less interesting: it is years that a certain editorial policy of Sardinian publishing houses, which is focused more on manifesting (rather than proving) that the paleosardinians were ancient Semites, in some cases creators of an extraordinary civilization, originated almost in a abiogenetic way. Besides, the baronial university professors are attracted by these hypotheses and write easy reading books for an uneducated audience. For this reason, many people think that Sardinians descend from the imaginary Lydians (of which we hardly know anything), and therefore the sardinians would be nothing but the connecting link with the Etruscans.As you can imagine, there is no living Babylonian or Lydian who can reply to the inaccuracies of these researchers. Of course the idea is to sell little vials of hope to people who think they need it, and all this is done in detriment of the scientific research.
Sardinians then, without accusing them to be too superficial, like to ride (and be ridden by) strong hypotheses, which sublimate their ancient sense of inferiority (due to the fact that they are not and do not feel Italian). Therefore the Illyrian-Albanian hypothesis is not so attractive being addressed to the imagine of a minority group.
However, recently I read a few articles of some Sardinian magazines which allude to some relationships between the paleosardinian and the Thrace world – obviously with no mentioning me at all – although relating to the imaginary Lydian area. Indeed, the stronger evidences that corroborate my thesis are: the location of some lexemes amongst the most isolated areas of Sardinia, which have no explanations through Latin but could be explained through Albanian, Romanian, some archaic elements of Balto-Slavic or the few we know of Thracian and Illyrian often preserved into greek glosses and words. There are sources of data provided by Greek historiography that tend to characterize the arrival of Illyrian elements in Sardinia - not as an invasion of people - together with Boeotian people (who spoke the Eolic language), marking an important moment of civilization, carried on by people with a superior culture particularly in agriculture and farming.

Brunilda Ternova: This book is your third self-financed publication. It seems natural and "fair" to you that this kind of scientific works face so many difficulties to be published and released by the institutions involved and by the publishing houses?

Prof. Alberto G. Areddu: Unfortunately, I must say that this is a practice more widespread than one would think. Today either you should have a big publisher behind you – even if your target must be over three thousand copies – or you have to choose on-demand publishing disguised as official publisher. That way the author works on a hypothesis that could even be completely wrong, investing time and capital on his own risk. What is unacceptable is the fact the very people who share your interests are those who obstruct the publication, that is hateful and dehumanizing. There is no point to complain too much in hindsight about this continues silent behaviour, because academics are auto-recommended and corporate and if you allow yourself to criticize them in your studies, for you is over.

Brunilda Ternova: Your theories are very revolutionary; have you ever been afraid of your ideas being criticized by academic and scientific circles?

Prof. Alberto G. Areddu: Less revolutionary than might be assumed. The idea of a paleobalkanic element inside the Sardinian language is not a new one. The greatest scholar of Sardinian language, german Max Leopold Wagner, had expressed this idea in his 1933 study published in the journal ‘Revue de Linguistique Romane’ (which anyone can download from the Gallica website). Unfortunately, this idea later fell into the Italian school of so called "mediterranean" supported by those who saw an enormous presence of pre-indoeuropean elements in the Mediterranean area, with fewer indoeuropean elements. However, I repeat, may my observations were criticized, because that would mean admitting they existence. Therefore, taking into account the fact that in two years in Sardinia has not been published any reviews on local newspapers, television, academic magazines, so to highlight my work, I created a personal web site and I write in some blogs.
Journalists (90% of whom do not even know Greek or Latin, not to mention Albanian) use earflaps to hear what university referents say. The latter ones are generally associated to publishing houses, distribution companies and to those newspapers published nowadays (which do not shine).
Is there anything else to add?

Brunilda Ternova: What does Sardinia represent for you and what does it mean to be Sardinian today under the light of this Sardo-Illyrian/Albanian connection?

Prof. Alberto G. Areddu: It means drawing a remote route which brought elements of Bronze Age civilization to people remained backward to the Neolithic Age. It is possible that in the area of Nuoro - genetic investigations are still in the beginning - it will emerge one day genetic relationships with Balkan people of nowadays. This is the reason why I titled one of the chapters paraphrasing Virgil: “On the search for ancient fathers”.

Brunilda Ternova: The presence of the Albanian diaspora in Italy is about the most numerous and steady ever known in history, starting from antique times up to nowadays. Do you think this ancient connection, and the contemporary presence of the Albanians in Italy, may help in creating a climate of mutual brotherhood between our people and future exchanges between our scholars and scientists?

Prof. Alberto G. Areddu: I wish this may happen. Unfortunately we are in such a moment as both Italy and Sardinia are facing some reactions against immigrants ‘Tout Court’, that does not take into account personal qualities of individuals, and all this for reasons of public order and the current economic crisis. Reasoning in ancient terms, the Illyrian existence could be glimpsed in these of ‘sea peoples’ among which included Shardana. The people of Shardana, according to interpretations of scholars as Schachermeyr and Bonfante, were of Illyrian origin driven by necessity to all thrown into the Nile Delta and later to Palestine. There are many details that ensure that this influx has occurred: the city of Sarda (Shudah today), the tribe of Sardeates or Ardiei, the city of Pelastae from which the ethnonym of Pelaestini or Pelasgians, and other things.

Brunilda Ternova: Do you think there could be other initiatives - not just essays, but also academic initiatives - to shed more light on these issues that reveal the mysteries of the past of our peoples?

Prof. Alberto G. Areddu: Undoubtedly. Albanian scholars should deal with the ‘Sardinian things’ to make certain they can identify the nucleus of common civilization. As well, we would expect academics, just curious, or reasonable experimenters - without prejudice and equipped with the light of logic - to deal with the ‘Albanian things’, studying in depth the dialects, traditions and Albanian toponyms. Unfortunately, we are paying for a negative situation: we are numerically small populations and I do not know how many in Albania and Sardinia would be willing to explore these subtle relationships.

Brunilda Ternova: What would your message be to the Albanian reader, and what about the subject of your next work?

Prof. Alberto G. Areddu: One of my cultural wishes would be the development of a trend outside Albania, to revaluate the Illyrian antiquity, as happened to other ancient indoeuropean populations almost forgotten (such as the Celtic saga case). My scientific desire is to work on a forthcoming essay in which I can develop certain aspects of historical and cultural reconstruction not treated inside the “Albanian origin of civilization in Sardinia”. So I will bring not only words but also artefacts, traditions, symbols and reciprocal liaisons. And now, if you allow me, I will take my leave adopting your typical word for greetings: falem, which according to the great Eqrem Çabej derives from latin ‘CHALARE’, preserved in Sardinia and Corsica, however in the isles is used only with original value of ‘get off’: falare. So to you all: Faleminderit/ Thank you!

Brunilda Ternova: Thank you Prof. Areddu for having released this nice interview!



Interviewed and translated from Italian by Brunilda Ternova



For more information see the author's personal blog:
http://web.tiscali.it/sardoillirica/sardoillirica/
http://web.tiscali.it/sardoillirica/sardoillirica/ARCHIVIO ILLIRICO.htm


To contact the author: illirica@tiscali.it

Kur politika italiane abuzon me lirin e shtypit dhe të shprehjes.

nga Brunilda Ternova

Sistemi kompleks i radiotelevizionit publik në Itali lidhet ngusht në mënyrë të veçantë me zhvillimin historik dhe elementet karakterizues të shoqërise italiane. Është e qartë për gjithkënd, e sidomos për të huajt, që sektori i informacionit dhe i telekomunikacioneve në Itali mbizotërohet nga interesa të forta politike të njëanëshme dhe kjo vihet re nga mungesa e theksuar e parimit të pluralizmit të këtij informacioni.

Parimi i pluralizmit përfaqson të drejtën e informimit dhe të zgjedhjes së informacionit e cila garantohet me Kushtetutë. Duke ju referuar lidhjes së ngushtë që egziston midis pluralizmit të informacionit dhe demokracisë, liria e shprehjes në një botë të qytetëruar është thememlore dhe mbrohet me ligj. Asaj i janë kushtuar edhe dy nene të Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut të vitit 1948. Liria e shprehjes është e sanksionuar edhe në nenin 10 të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore. Shkelja e Nenit 10 të Konventës i jep të drejtë qytetarëve për të apeluar në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut kundër një shteti përkatës, për tu dëmshpërblyer edhe moralisht, në qoftë se janë shterur të gjitha mjetet juridike të mundshme.
Kështu në Itali egziston neni 21 i Kushtetutës italiane ku thuhet se: “Të gjithë kanë të drejtë të shprehin lirshëm mendimet e tyre me fjalë, me shkrim ose çdo mjet tjetër të komunikimit.
Shtypi nuk mund t’u nënshtrohet autorizimeve ose censurave.”
Gjykata Kushtetuese Italiane me vendimin nr. 420/1994, deklaroi se: “Është e nevojshme garantimi maksimal i pluralizmit të jashtëm, me qëllim përmbushjen nëpërmjet një pluraliteti zërash konkurruese, të së drejtës së qytetarëve për informacion.”
Dekreti legjislativ n. 259 i vitit 2003 mbi komunikacionet elektronike duhet te garantoje pluralizmin, liritë, objektivitetin dhe korrektesine ne trasmetimet radiolelevizive publike dhe private. Pra me pak fjalë këto nene dhe ligje duhet të garantojnë administrimin e telekomunikacionit publik të pavarur dhe autonom. Pohimi i lirisë kundrejt pushtetit ka patur si armë kryesore pikërisht mjetet e komunikimit që qytetari të fitoj pozitivisht dhe ligjërisht të drejtat dhe liritë si: lirinë e shprehjes së mendimit, lirinë e shtypit, lirinë e informacionit, etj.
Po a ndodh vërtet kështu në realitet? A garantohet manifestimi i lirive dhe të drejtave publike që mjetet e komunikimit duhet të ofrojnë? Duke marrë shtysë nga një sërë ngjarjesh që kanë ndodhur në Itali kohët e fundit mund te themi se de facto nuk ndodh kështu. Ajo që po ndodh në vitet e fundit në Itali po prek surrealen. Ka shumë për të thënë e për të shtuar që të përshkruhet sado pak gjendja e degradimit të institucioneve demokratike në Itali, por në mënyrë të veçantë le të përqëndrohemi në ngjarjen e fundit që ka të bëjë me pezullimin e emisioneve ‘AnnoZero’ të drejtuar nga Michele Santoro në kanalin Raidue dhe ‘Ballarò’ të drejtuar nga Giovanni Floris në kanalin Raitre.

Berluskoni nën hetim
Në datë 12 mars 2010 gazeta ‘Il Fatto Quotidiano’ (shq. Fakti i Përditshëm) – që është një gazetë e pavarur dhe që ka refuzuar financimet publike mbi editorinë – do të shkruante në faqen e parë: “Silvio Berluskoni, Augusto Minzolini – drejtori i rubrikes së lajmeve të Rai1, dhe Giancarlo Innocenzi – komisari i Autoritetit për Garancite mbi Komunikimin (Agcom-Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni) janë nën hetim në procedurat e hapura nga Prokura e Trani-t e udhëhequr nga prokurori Michele Ruggiero.”
Konkretisht sipas akuzës rezulton që Berluskoni të jetë nën hetim për mashtrim e kërcënim të një Trupi Politik administrativ ose juridik (nenet 317 dhe 338 të Kodit Penal). Krime këto të kryera në dëm të Institutit Garantues të Komunikacioneve ndaj të cilit ka ushtruar presion për mbylljen urgjente të emisionit ‘AnnoZero’. Presione këto që Giancarlo Innocenzi ka mohuar që të jenë kryer ndaj tij por që faktikisht janë bëre ashtu si rezulton edhe nga përgjimet telefonike të bisedave midis kryeministrit dhe Komisarit të AGCom. Për këtë arsye ky i fundit akuzohet për favorizim. Ndërsa Augusto Minzolini, hetohet për shkelje dhe nxjerrjen e fshehtësisë hetimore.

Sipas gazetës së pavarur “Il Fatto quotidiano”, gjatë hetimit janë përgjuar telefonata që dëshmojnë presionet dhe ndërhyrjet e kryeministrit italian Berluskoni kundër emisionit ‘AnnoZero’ të Michele Santoro. Hetimet janë kryer nga Garda e Financës dhe gjykatësit e prokurës nuk kanë dashur të bëjnë asnjë koment në lidhje me hetimet. Në përgjimet telefonike, që datojnë katër muaj më parë e që si fillim kishin të bënin me hetimet në lidhje më kartat e kreditit dhe fajdetë, lexohet nëpër dosje emri i Berluskonit, i Giancarlo Innocenzi dhe Augusto Minzolini. Të gjithë – sipas gazetës – diskutojnë në lidhje me tv publike Rai dhe emisionet e saj. “Prokura – shkruan gazeta – dëgjon presionet dhe ankesat e kryeministrit për emisionin ‘AnnoZero’, të drejtuara Giancarlo Innocenzi-t, duke e ftuar në mënyre shumë të qartë që të mbyll programin.” Në një nga këto telefonata kryeministri ankohet për prezencën e drejtorit të gazetës ‘La Repubblica’ – Ezio Mauro dhe të themeluesit të saj Eugenio Scalfari në një tjetër emision që ai urren, ‘Parla Con Me’ të drejtuar nga Serena Dandini. Innocenzi nga ana e tij e siguron vazhdimisht kryeministrin se ka për ta ‘zgjidhur’ problemin duke u treguar i gatshëm për të mobilizuar disa nga zyrtarët e tij si konsulentë në këtë çështje. Konkretisht, institucionit të Autoritetit për Garancitë mbi Komunikimin – që ka si detyrë mbrojtjen e paanshmërisë së informacionit – duhet ti mbërrijnë relacione dhe raporte për të vepruar kundër emisionit ‘AnnoZero’ dhe mbylljes së tij. Po aq skandaloze e te pasura me detaje kompromentuese janë edhe telefonatat që Innocenzi i ka bërë drejtorit të përgjithshëm të Rai-t, Mauro Masi, në të cilat ankohet për presionin e vazhdueshëm e të përditshëm që i bën kryeministri Berluskoni.
I gatëshëm për të plotësuar nevojat e kryeministrit – sipas gazetës “Il Fatto Quotidiano” – është edhe drejtori i rubrikës së lajmeve Tg1, Augusto Minzolini, që është shprehur gjithashtu se do të marrë masa paraprake.


Pezullimi nën pretekstin e fushatës elektorale
Më datën 1 mars u mblodh Këshilli Adminsitrativ i Rai-t për një seancë të posaçme mbi aplikimin e rregullores së Komisionit Mbikëqyrës të kominikimit politik para-zgjedhor, i cili vendos me propozimin e Drejtorit të Përgjithshëm Mauro Masi, të pezullojë të gjitha emisionet politike për muajin e fundit para votimit. Pra, gjatë gjithë muajit mars pezullohen emisionet e televizionit publik si ‘AnnoZero’, ‘Ballarò’, ‘Porta a Porta’, ‘L’ultima parola’.
Ky vendim ngjalli reaksione të forta dhe jo pak polemika për vet parregullsitë që përmban në vetvete. Madje edhe vet Presidenti i Rai-t, Paolo Garimberti, u shpreh se ka dyshime serioze në lidhje me kushtetutshmërinë e disa pjesëve të rregullores, ashtu si është pranuar qartazi edhe nga një ish-president i Gjykatës Kushtetuese. “Si gazetar liberal – shprehet Garimberti – e konsideroj vendimin plotësisht negativ pasi dëmton në mënyrë të konsiderueshme imazhin e Rai-t. Në këtë mënyrë preken interesat e publikut të cilit i mohoet e drejta e cila i korrespondon një detyrimi specifik të shërbimit publik: atë të dhënies së informacionit! Në këtë mënyrë jepet një sinjal negativ në drejtim të drejtuesve të emisjoneve duke supozuar se ata nuk janë në gjendje të menaxhojnë hapësirat e caktuara për ta. Unë hedh poshtë idenë se kolegët dhe gazetarët nuk janë në gjendje të veprojnë me mençuri dhe ekuilibër në punën e tyre.”
Reagon Presidenti i AGCom Corrado Calabrò: “AGCom është një autoritet institucional i pavarur dhe autonom, i cili nuk ka ushtruar kurrë çensur parandaluese. Ne flasim me anë të veprimeve tona e këto veprime demonstrojë në mënyrë të pamohueshme pavarësinë e këij institucioni dhe autonominë e mendimit gjykues.”
“Është diçka shumë e rëndë dhe e paparë ndonjëherë – shprehet Santoro në lidhje me presionet e kryeministrit për mbylljen e emisionit që ai drejton. – Shpresoj se autoritetet më të larta shtetërore do ndërhyjnë. Unë i vetëm, për një kohë shumë të gjatë, kam kryer një betejë të vetmuar kundër një albitri që duhet të jetë neutral por që në të vërtet është ndarë në ngastra partie. Mendoj se tani po zbulohet në të gjithë shqetësimin serioz karakteri i albitrit fallco që ka Autoriteti për Telekomunikacionet. Për më tepër, mjafton të lexosh listën e anëtarëve të Autoritetit për të kuptuar se në vënd që të sigurojnë paanësinë e vendosur nga Kushtetuta për autoritetin e garantuar, e vetmja gjë që garantojnë është ndarja në fraksione.“


Precedentët e mëparshëm
Duket se impenjimi dhe objektivi i kryeministrit italian kohët e fundit është pikërisht mbyllja e gojës së gazetarëve të bezidishëm në Itali të cilat nuk janë të parat në llojin e vet. Mjafton të kujtojmë të ashtuquajturin ‘Urdhërin Bullgar’ (it. Editto Bulgaro) i cili ka të bëj me një deklarat të kryeministrit të lëshuar më 18 Prill 2002 në një konferencë shtypi gjatë një vizite në Bullgari. Gjatë kësaj konference ai u shpreh se ishte kryer “një përdorim kriminel i tv publike nga ana e gazetarëve Enzo Biaggi, Michele Santoro dhe komikut Daniele Luttazzi” duke pohuar më pas se “ishte një detyrë e qartë e udhëheqjes së re Rai mos lejimi i përsëritjes së ngjarjeve të tilla”. Të tre personazhet në fjalë më pas nuk punuan më në Rai për vite me radhë. Me përjashtim të komikut Lutazzi – që nuk ju ridha asnjëherë mundësia për të punuar në Rai – Santoro dhe Biaggi u rikthyen në punë disa vite me vonë, por pas një sërë peripecish e vendimesh gjyqësore në favor të tyre.

Në qershor 2003, gjykata e Romës – falë çështjes gjyqsore që gazetari Santoro kishte paraqitur në të – nxjerrë një Urdhëres me të cilën i imponon Rai-t pagimin e dëmshpërblimit në favor të Santoros, duke i dhënë të drejtën të drejtoj një emision me karakter «thellimi gazetaresk në oret e mbrëmjes duke e pajisur edhe me burimet e duhura njerëzore, materiale dhe teknike për të siguruar suksesin e emisionit, në kushte ekuivalente me ato të programeve të mëparshëm». Kjo Urdhëres nuk u zbatua asnjëherë, madje edhe pas një Kërkese të AGCom e cila i bënte thirrje Rai-t “në respekt të parimeve të pluralizmit, objektivitetit e plotësimit dhe paanshmërisë.” Mosmarrëveshja në mes të televizionit publik italian dhe Santoros zgjati deri në 26 janar 2005. Më pas Santoro rimerr aktivitetin e tij si gazetar dhe drejtues emisionesh pran Rai-t, me programin ‘AnnoZero’ që nisi të trasmetohet në RaiDue më 14 shtator 2006. Me kthimin në qeveri të Berluskonit, rinisin dhe polemikat e tij me Santoron dhe emisionin ‘AnnoZero’ e sidomos kundër gazetarit Marco Travaglio.

‘Raiperunanotte’
Michele Santoro në konferencën e tij të shtypit do të shprehej: “Berluskoni, filloni të dilni ju nga Rai në vend që të shkruani nëpër gazetat tuaja se duhet të dal unë. Kur filluat të bëni politikë deklaruat se nuk kishit për të prekur as edhe një ‘lule’ ndërsa tani jeni duke punuar të gjith kopshtin e duke shkulur me rrënjë githshka të mirë që ka në të. Kanalet tuaja televisive janë në vështirsi prandaj duke hequr Santoron nga RaiDue, kanalet tuaja Mediaset kanë për të bërë goxha festë. Kjo është e papranueshme. Berluskoni duhet të mbyll gojën. Unë jam punonjës i Rai-t dhe Berluskoni përfaqson konkurrentin tim sepse ai është pronar i Mediaset. Ai nuk mund të vesh njëhere një xhaketë, dhe pastaj të vesh një tjetër.”
Në orët e mbrëmjes së datës 25 mars, drejtpërsëdrejti nga pallati i sportit Paladozza të qytetit të Bolonjës, u shfaq emsioni i auto-financuar ‘Raiperunanotte’ drejtuar nga Michele Santoro, organizuar nga Federata Kombëtare e Shtypit Italian (Fnsi: Federazione Nazionale della Stampa Italiana) dhe nga Bashkimi i Sindakatave Gazetareske të Rai-t (Usigrai- Unione sindacale giornalisti Rai) si një protestë legjitime kundra çensurës mediatike që po aplikohet aktualisht në Itali.
Emisioni u trasmetua gjithashtu drejtpërsëdrejti në piataformat satelitare dhe analogjike në kanalet televizive private të: SkyTg24,CurrentTV, Reppublica TV, Teleregione Toscana, Antenna Sud Puglia, TV7, Tv Centro Marche, Telelombardia, Cannale6, Antena3, ÉTV – rete7 Emilia Romagna etj; nga radiot permendim: Radio Popolare Network, Radio Città Futura, Ecoradio, Novaradio Città Futura, Radio Nostalgia, etj; dhe sigurisht nuk mund të linim pa përmendur lidhjet e shumta streaming në internet dhe Social Network-et që dëshmuan një pjesmarrje rekord nga ana e publikut duke kapur shifrën mbi 120 mijë shikues.
Ishin të ftuar: Giovanni Floris, Gad Lerner, Milena Gabanelli, Mario Monicelli, Sandro Ruotolo, Roberto Natale, Franco Siddi i Fnsi, komikët Daniele Luttazzi e Roberto Benigni, karikaturisti Vauro, këngëtarët Morgan e Antonello Venditti, grupi muzikor ‘Elio e le Storie Tese’, etj.
Lista e emrave të atyre që dhanë kontributin e tyre për këtë mbrëmje nuk ndalet vetëm tek emrat e njohur te televizonit, por edhe tek ato më pak të njohur, duke përfshir përfaqësues të punëtorëve që janë pa punë ose që rrezikojnë pushimin nga puna në ndërrmarrjet si Delta, Tim dhe Omsa.

Në hapje të emisionit – pas shfaqjes së imazheve të Benito Musolinit paralelisht me ato të Silvio Berlusconit – Santoro do ti drejtohet Presidentit italian, Giorgio Napolitano, me një apel: “I nderuar zoti President ne nuk jemi në Fashizëm por disa ngjashmëri me Fashizmin po na merakosin….[…] … Këtu u krye një krim seriozisht i madh: ndërhyrjet politike ndaj lirisë së shprehjes. Unë – shtoi ai, duke iu drejtuar gjithnjë Napolitanos – nuk dua t’ju tërheq prej xhakete, unë nuk dua që ju të nënshkruani ose të mos nënshkruani, por unë dua të ripërsëris se nëse partitë nuk do të largohen nga Rai, do të mbetet gjithmonë në konfliktin e interesit. Ne kemi të drejtën, por edhe detyrën të flasim dhe ta vendosim vetveten në kushte që të dëgjohemi nga publiku, ata duhet që të na dëgjojn.”

Gad Lerner gjatë fjalimit të tij paralajmëroi: “ Censura aktuale e aplikuar nën pretekstin e periudhës së zgjedhjeve mund të çojë në një periudhë shumë më të gjatë censure. Ndoshta kjo do të varet edhe nga reagimi ynë. Por nga kjo situatë u krijuan antitrupa, pasi të punosh për të treguar realitetin e fakteve është antidoda për të rezistuar dhe luftuar për demokraci.”

Regjizori Mario Monicelli, duke përmendur fjalen ‘revolucion’, tha se është i nevojshëm, sidomos në një vend si Italia qe nuk e ka bërë kurrë një të tillë.

Emisioni dëshmoi të jetë përgjigjia më e mirë kundër censurës dhe shtrembërimit të informacionit televiziv, si një zonë e lirë ku u shpalosën dhe u analizuan fakte dhe realiteti i vendit i cili injorohet në mënyrë sistematike nga klasa politike italiane.

Konkluzion
Në Itali televisioni publik italian është i lotizuar në bazë të qeverive që janë në pushtet, forcave politike të radhes dhe partive të tyre përkatëse e duke qënë i mbushur me të afërmit e politikanëve dhe gazetarëve servile, është një institucion veshtir i reformueshëm. Të ardhurat eknomike nga taksa publike e Rai-t (që kap shifrën 109.00 euro në vit për individ) përdoren për të reklamuar partitë politike, programet dhe interesat e tyre në televizionin publik. Në këtë mënyrë forca të caktuara politike krijojnë emisione televizive ose mbështesin emisionet që përcjellin në publik mesazhin e tyre politik. Përdorimi arbitrar dhe i padenjë i televisionit të Shtetit nga ana e partive politike dhe e eksponentëve të tyre, çon shpesh edhe në mbylljen ose pezullimin e emisioneve që trajtojnë problematika dhe çështje që normalisht duhet të jenë të njohura nga publiku i gjëre meqënse trajtojnë argumente që lidhen ngushtë edhe me jetën dhe fatet e tij.
Rreziqet kryesore të demokracisë pas keqpërdorimit të pushtetit të katërt, përbëhet nga kontrolli politik i medias dhe nga perqëndrimi i këtij pushteti në duart e një grupi të vogël njerzish dhe nga kompanitë e tyre. Duke marrë parasysh se ata të cilët kontrollojnë mediat kanë gjithashtu tendencë të filtrojnë informacionin që është në kundërshtim me interesat e tyre, pengohet qëllimisht pluralizmi i mendimit dhe kufizohet mundësia e qytetarëve për të formuar opinione jo të manipuluara e si rjedhojë të kushtëzuar në zgjedhjet e tyre.
Puna e gazetarëve është e bazuar në parimet e lirisë së informacionit dhe të mendimit, e përcaktuar
nga Kushtetuta italiane në nenin 2 të Ligjit nr 69, më 3 shkurt 1963, ku lexohet:”Liria e informacionit dhe kritika është e drejtë e patjetërsueshme e gazetarëve. E drejta është e kufizuar nga respektimi i rregullave ligjore të përcaktuar për të mbrojtur personalitetin e të tjerëve dhe është detyrë e gazetarëve respektimi i të vërtetës substanciale të fakteve, gjithmonë duke respektuar detyrat e imponuara nga besnikëria dhe mirëbesimi.”

Artikulli është botuar pranë gazetave shqiptare:
- Shqip http://www.tiranaobserver.com.al/index.php?option=com_content&view=article&id=2899:kur-politika-italiane-abuzon-me-lirine-e-medias&catid=40:forum&Itemid=72

- Tirana Observer http://216.75.13.41/index/ndryshe/bf64af1ab92b01caacd3570590f6bb6e.html


- Gazeta e Vogël
Pjesa e parë: http://www.gazetavogel.al/read.php?id=51085
Pjesa e dytë: http://www.gazetavogel.al/read.php?id=51182