Margaret Hasluck, "The unwritten law in Albania", 1954

 Studiuesja Skoceze Margaret HASLUCKU,(1885 - 1948), shkruen për Kanunin Shqiptar :
"NË FAKT, VETËQEVERISJA E MALSORËVE SHQIPTARË SHKON LARG DREJT NJË DEMOKRACIE TË VËRTETË NË SENSIN ANGLO-AMERIKAN TË KËSAJ FJALE AQ TË SHPËRDORUEME. NË MËNYRËN E SAJ PRIMITIVE AJO ISHTE VËRTET QEVERISJE E POPULLIT, NGA POPULLI, PËR POPULLIN."
"Kjo marrëdhanie e ngushtë në mes të individit dhe bashkësisë [e krijueme me Kanunin Shqiptar] qe gjithashtu frenim për diktaturën. Shtresa sunduese gjithmonë duhej me respektu pronën e individit në bazë të ligjeve të bashkësisë. Ata nuk mund të banin kurrfarë ndryshimesh në ligjet egzistuese derisa të merrnin pajtimin e Kuvendit të katundeve apo të fiseve të tyne. Mundeshin me imponu, por nuk mundeshin me  mbledhë gjoba (përveç në fiset të cilat kishin gjobambledhës); presioni shoqnor ishte i domosdoshëm për këtë. Në një dënim ma të zakonshëm, për dëbim, mund të lunin rol jo ma shumë sesa pala e vartësve. Nuk mund të miratonin dënime të randa si leçitje apo dënim me vdekje përderisa Kuvendi i atij katundi apo fisi nuk bante këtë, e, edhe nëse e bante këtë, ata nuk mund t'i banin ballë vullnetit të tij. Shkurt e trup, pleqnarët urdhonin, por nuk e diktonin sentimentin popullor.
Ata nuk ishin as oligarki e privilegjueme. Ban që uleshin në vendin e nderit apo merrnin kryet apo synin e qengjit në darsëm, por nuk kishin rezidenca zyrtare, kuaj apo roja të nderit të sigurueme për ta në llogari të popullit. Jetonin në shtëpi të cilat shpesh ishin ma modeste sesa ato të vartësve të tyne; hanin ushqim të njëjtë dhe dërrmoheshin tue punu në mënyrë të njëjtë nëpër fushat dhe ndër grigjat e tyne. Në fakt, vetëqeverisja e malsorëve shqiptarë shkon larg drejt një demokracie të vërtetë në sensin anglo-amerikan të kësaj fjale aq të shpërdorueme. Në mënyrën e saj primitive ajo ishte vërtet qeverisje e Popullit, nga Populli, për Popullin. Ajo i kishte të metat e saja, natyrisht; ndonjëherë ndoj gjyqtar merrte ryshfet apo dikush binte dëshmitar të rrejshëm me gjithë parandalesat e krijueme ndaj këtyne keqpërdorimeve. Prap, sistemi legal si tanësi funkciononte mirë, ishte shpesh ma i shpejtë dhe gjithmonë ma i lirë sesa cilido sistem legal i njëjtë europian dhe linte pak krime të pazgjidhuna.
Margaret Haslucku, "Ligji i pashkruem në Shqipni", 1954, fq. 11

---

ANGLISHT:
"This close relationship between individual and community was also a curb on dictatorship. The ruling rank had always to respect the individual's property in the community's laws. They could not make any change in an existing law unless they obtained the consent of a General Assembly of their village or tribe. They could impose, but (except in the tribes which maintained fine collectors) they could not collect fines; social pressure was necessary for that. In a very common punishment, social ostracism, they might play no more than a subordinate part. They could not pass heavy sentences like banishment or death unless a General Assembly demanded them, and if it did, they could not resist its will. In short, the elders voiced, but did not dictate, popular sentiment.
They were no privileged oligarchy either. They might sit in the seat of honour or get the lamb's head and eye at a banquet, but they had no official residences, horses or guards of honour provided for them at public expense. They lived in houses that were often meaner than those of their subordinates; they ate the same food and toiled in the same way in their fields and among their flocks. In fact, the self government of the Albanian mountaineers went far towards being true democracy in the Anglo American sense of that much abused word. In its primitive way it was really government of the People, by the People, for the People. It had its defects, of course; sometimes a judge took a bribe or a man bore false witness in spite of the deterrents devised against such malpractices. Yet the legal system worked well on the whole, was often speedier and always cheaper than any European counterpart, and left few crimes unsolved."
Margaret Hasluck, "The unwritten law in Albania", 1954, fq. 11